Omgaan met afwijzing in de liefde – liefdevolle tips

Omgaan met afwijzing in de liefde is soms erg lastig, weet ik uit eigen ervaring. Er zijn heel veel situaties die een gevoel van afwijzing kunnen geven: een afwijzing van een date tot aan afwijzing voelen in een relatie. Allerlei emoties maken dan mijn hoofd op hol: boosheid, frustratie, verdriet. Afwisselend lijk ik dan soms ook nog eens zo koud als een ijskonijn. Gevangen in mijn hoofd dat graag doorgaat met piekeren. Gelukkig wordt het steeds minder, omdat ik steeds beter weet wat mijn hoofd doet. En op het moment dat er verdriet omhoog komt, weet ik al dat ik meer bij de kern ben. Steeds sneller ga ik naar de kern, voel ik mij meer heel en heb ik niet alleen een leukere relatie met mijn vriendin, maar ook met mijzelf. Wil jij ook minder afwijzing ervaren? Lees dan hier wat je kan doen.

Omgaan met afwijzing – wat is afwijzing eigenlijk?

Een eerste stap in het omgaan van afwijzing kan zijn dat je gaat beseffen wat afwijzing in feite is. Afwijzing is namelijk eigenlijk geen gevoel, maar een gedachte: een concept in je hoofd, niets meer en niets minder. Je voelt pijn en je denkt dat je bent afgewezen. Het gaat over een verwachting van bijvoorbeeld een leuke tweede date of over een verwachting dat je partner altijd bij je blijft, nooit meer verliefd wordt op een ander, nooit meer van een ander gaat houden, jou voortaan met alle uitjes meeneemt of altijd voor jou zorgt als je ziek bent. Dat zijn allemaal concepten: het zijn ideeën in je hoofd over de toekomst. Je kunt wel iets hopen, maar het is niet iets dat per se vast staat. Zoals mijzelf oprecht liefdevol is verteld op een pijnlijk toepasselijk moment: verwachtingen zijn uitgestelde telleurstellingen.

Tuurlijk, je hebt behoeftes en verlangens in een relatie. Daar is niets mis mee. Alleen dat is wat anders dan dat je ergens recht op hebt. Het kan wel zo zijn dat er teveel mismatch is tussen de behoeftes en verlangens die jij hebt ten opzichte van je partner(s). [Ja, die s staat erbij, omdat er mensen zijn met meerdere partners. Wil je meer weten over monogamie en non-monogamie? Lees dan ons artikel ‘Wat is monogaam?‘]

Waarom afwijzing?

Bij omgaan met afwijzing in de liefde voer je in je hoofd soms vele gesprekken. We denken wat af, of beter gezegd: er zijn nogal wat gedachtes die er rondzwerven. Zolang het rondzwerven is en ze wegdrijven, gaat het wellicht nog goed. Alleen wat je ziet bij sterke emoties is dat je gaat denken dat je de gedachte bent. Dan gaat het mis. Afwijzing wordt vaak ervaren als je bang bent of jezelf niet goed genoeg vindt. Niet aantrekkelijk genoeg, niet begeerlijk genoeg, niet mooi genoeg, niet leuk genoeg…etc. Angst is er vaak bijvoorbeeld om alleen te blijven, dat iemand je gaat verlaten. Of dat je alleen maar leuk voor andere dingen bent, maar niet als seksuele partner. Andersom kan trouwens net zo goed. De echte angst is vaak dat je pijn gaat voelen, verdriet of boosheid, mogelijk oude pijn van vroeger. Je bent bang voor een herhaling van dezelfde situatie in de toekomst.

Dat je afwijzing ervaart heeft een functie, namelijk bescherming van jou. De kans is groot dat ergens in je leven er een moment is geweest dat – of je je dit nu herinnert of niet – iemand je pijn heeft gedaan. Dat iemand bijvoorbeeld heeft gezegd dat je niet mooi bent of dat iemand je voor je gevoel verlaten heeft. Dat kan gaan om een ex-partner, maar ook bijvoorbeeld om één van je ouders. Regelmatig wordt er een ouder op een partner geprojecteerd. Dat je afwijzing ervaart – of beter gezegd: denkt te zijn afgewezen – komt dus veelal vanuit het verleden en zegt niet wat over het nu.

Omgaan met afwijzing in de liefde: onderzoek je gedachtes

Neem nu het voorbeeld dat je zin in seks hebt en je partner niet. Rationeel kun je wellicht bedenken dat als je zin in seks hebt, maar je partner een keertje niet, dat dit niet aan jou ligt. Als je echter automatisch denkt dat het wel aan jou ligt en dat je partner je afwijst, is het tijd voor een stukje zelfonderzoek. Wat is eigenlijk afwijzing in je hoofd? Er kunnen zoveel aannames zijn, zoals dus:

• Dat je partner je niet meer aantrekkelijk vindt?
• Dat je de liefde niet waard bent en dat niemand je wil?
• Dat je partner je wil verlaten?
• Dat je partner een stuk minder zin heeft?

Aannames zijn lang niet altijd waar. Als jij bijvoorbeeld minder seks koppelt aan dat je partner je wil verlaten, dan kan het zijn dat je erg gericht bent op seks. Immers is dit ‘het bewijs’ dat je partner je nog wil. In dat geval is het goed mogelijk dat je partner jou – al dan niet bewust – minder aantrekkelijk vindt. Dit is dan omdat jij niet zozeer graag de liefde wil bedrijven met je partner, maar dat je bevestiging zoekt voor dat je niet verlaten wordt. Je partner kan dat bewust of onbewust aanvoelen en vervolgens jouw advances afwijzen.

Gaat het om afgewezen voelen door een date of vindt je het zelfs lastig om een date te vinden? Dan zitten daar ook vaak veel aannames onder, zoals:

• Ik heb niets te bieden, niemand wil mij.
• Die andere vindt mij een sneu geval.
• Ik ben niet aantrekkelijk, ik ben een lelijke kikker die nooit in een prins(es) veranderd.

Als je goed leest zie je dat er overeenkomsten zijn met het lijstje van aannames die iemand met een partner kan hebben…

Gevoel van afwijzing erg sterk?

Gebeurt het voor je gevoel bijvoorbeeld vaak dat je partner aangeeft geen seks te willen? Dan kan het zijn dat je partner gewoon op het moment veel aan het hoofd heeft. Is dat niet zo en heb je wel die behoefte? Dan is het tijd voor een gesprek met je partner, waarin je zegt dat je graag seks wil met diegene, maar dat het je opvalt dat het al een tijd geleden is en je juist de seks zo fijn vindt samen en daar graag meer van wil.

Ga het gesprek aan om samen te onderzoeken wat de reden is. Neem elkaar daarin serieus. Een behoefte hebben is menselijk, die behoefte niet of minder hebben net zo goed. Soms kun je elkaar tegemoet komen en soms gaat het ook vooral om beter communiceren over wanneer iemand waaraan behoefte heeft.

Als je gevoel van afwijzing erg diep gaat, is het vaak zo dat er iets uit het verleden meespeelt. Doet de afwijzing van een date die je voor de tweede keer wilde zien echt heftig pijn? Dan is de kans groot dat het om oude pijn gaat en niet om het nu. In dat geval is het belangrijk dat je daarmee zelf aan de slag gaat. Er zijn verschillende manieren die je dichter bij je gevoel brengen. Voor de ene persoon kan dat betekenen om meer tijd voor zichzelf te nemen – zelfliefde is erg helend –  voor een ander kan een boek als ‘grip op gevoel en emoties‘ een stuk dichterbij brengen. Soms zit het dieper en is er bijvoorbeeld therapie nodig: EMDR, één of meerdere familieopstellingen, schematherapie of Voice Dialogue. Er zijn allemaal methoden die onderdeel van het proces kunnen zijn en je focus naar het nu, de present brengt.

Extra tip

Extra tip voor LHBTIQ+-personen, of in ieder geval mensen die daarin open minded zijn: er is ook een IAM Queer programma van Personal Change Lab waarin onder andere aandacht is voor het thema zelfliefde én er wordt ook gewerkt met (en uitgelegd over hoe het werkt met) je gedachtes in je hoofd.

Verkeerde match?

Is er inderdaad een grote mismatch tussen jou en je partner wat betreft behoeftes en verlangens en blijf je ook na het werk aan jezelf in het gevoel van afwijzing hangen? Dan is het mogelijk dat je iets buiten je relatie nodig hebt of dat de relatie niet werkt. Hoewel het vaak nog een knuppel in het hoenderhok is: het is niet vreemd dat mensen experimenteren met een meer open relatievorm. Zeker niet als je je bedenkt dat we steeds meer vervulling willen op liefdesgebied. Niet iedereen vindt altijd alles in één partner zoals Esther Perel ook aangeeft.

Samengevat: omgaan met afwijzing in de liefde

Als je een leukere relatie wil, met jezelf, je partner of met een date vind je hier een samenvatting van omgaan met afwijzing in de liefde. Speciaal voor wie van kort en bondig houdt, maar meer wil dan alleen ‘mand‘:

1. Het is fijn dat je beseft dat afwijzing eigenlijk geen gevoel, maar een gedachte is.
2. Onder afwijzing zitten vaak emoties zoals verdriet, angst en boosheid die steeds heftiger kunnen worden als je de gedachte dat je afgewezen wordt, gelooft. Je voelt pijn of juist niets meer. Bij heftige emoties is er echter bijna altijd sprake van oude pijn dat getriggerd wordt. In dat geval zijn er diverse mogelijke stappen die je helpen bij het helen van de afwijzing die je ooit hebt ervaren met behandelingen zoals schematherapie, EMDR, familieopstellingen of Voice Dialoque. Zelf aan de slag met boeken lezen hierover en je zelfliefde vergroten kan ook helpen.
3. Soms is de gedachte van afgewezen worden een signaal dat behoeftes en verlangens met je partner te veel verschillen. Sommige mensen lossen dit op met liefdesruimte buiten de relatie. Andere partners gaan soms uit elkaar of gaan vreemd. Dat laatste is natuurlijk geen tip van Stoute Suus. Het geeft wel aan hoe belangrijk het is om aan de slag te gaan met dit thema als het je raakt.
4. Zoek uit of het gaat om te veel verschillen of om oude pijn. Soms is het beide. Hoe dan ook is het in beide gevallen belangrijk dat je als je een partner hebt dat je samen open gesprekken hebt hierover waarin je elkaars behoeftes en verlangens afstemt. Heb je moeite met een goed gesprek voeren? Lees dan onze tips voor een gesprek voeren: schaamte in de slaapkamer.
5. Besef dat sommige dingen heel lang work in progress zijn. Bedenk verder goed dat het gaat om het nu.

Nu voor altijd

Misschien behulpzaam, een extra tip: ik en mijn vriendin hebben het als het gaat over of we altijd samen zullen zijn over ‘nu voor altijd’. Zo breken we geen beloftes en weten we wel van elkaar hoe het nu voelt.